Als je zwanger wilt worden is het ontzettend belangrijk dat je jouw menstruatiecyclus kent. Aan de hand van je menstruatiecyclus kun je namelijk proberen te voorspellen wanneer je vruchtbaar bent. Het is een heel wonderlijk en prachtig proces, jouw cyclus, lees er hier alles over. Je komt ook te weten hoeveel dagen een cyclus ongeveer duurt en welke factoren jouw menstruatiecyclus kunnen ontregelen.
Wat is je menstruatiecyclus?
Ongeveer elke maand worden vrouwen ongesteld. En elke keer als je ongesteld wordt, betekent het dat er een nieuwe cyclus start. In de weken die volgen gebeurt er best veel in je lichaam zonder dat je hier veel van mee krijgt. Het enige wat je merkt is dat je ongesteld wordt, het vloeien na 3 tot 7 dagen stopt, je weer wat afscheiding krijgt en dat je na een paar weken weer ongesteld wordt.
Misschien merk je ook wel dat je afscheiding soms wat anders is. Of je merkt verschil in je humeur: soms ben je chagrijniger dan anders en op andere momenten voel je jezelf zelfverzekerd en misschien ook wel een beetje ‘wulps’ (verleidelijk, ondeugend). Dit hangt allemaal samen met je cyclus en de wisselwerking van hormonen in je lijf. Hoe dat precies zit zal ik je hieronder proberen uit te leggen.
Eerste dag van je menstruatiecyclus
De eerste dag van je menstruatiecyclus is de dag dat je helderrood bloed verliest (dus niet de bruine afscheiding!) en je een tampon of maandverband moet gebruiken om het op te vangen. Als je graag zwanger wilt worden, is het heel belangrijk om bij te houden wanneer je menstruatie en dus een nieuwe cyclus begint.
-
Fase 1: Follikelfase
Tijdens de eerste fase van je menstruatiecyclus ontwikkelen er eiblaasjes in de eierstokken. Deze eiblaasjes worden follikels genoemd. In een follikel zit een eitje. Follikels gaan zich aan het begin van de menstruatiecyclus ontwikkelen dankzij FSH (Follikel Stimulerend Hormoon).
Er ontwikkelen zich altijd meerdere tegelijk. Alleen de dominante follikel (soms meerdere follikels) zal voldoende rijpen en uiteindelijk een doorsnede krijgen van 20-25 millimeter. De anderen niet-dominante zullen na verloop van tijd verschrompelen en verdwijnen. Ondertussen zorgt FSH ervoor dat de eierstokken oestrogeen aanmaken. Oestrogeen (een vrouwelijk hormoon) stimuleert de groei van het baarmoederslijmvlies. Wanneer het oestrogeengehalte in het bloed dermate hoog is wordt de afgifte van FSH geremd (de follikels zijn nu genoeg gerijpt) en wordt de afgifte van het Luteïniserend Hormoon (LH) gestimuleerd.
Wanneer dit hormoon een piek bereikt in het bloed, de zogenoemde LH piek, barst de follikel open en komt de eicel vrij. Dit heet ovulatie oftewel eisprong.
De LH piek is meestal ongeveer 24 tot 36 uur voor de eisprong. De eisprong is doorgaans ongeveer 14 dagen voor de eerste dag van je volgende menstruatie. Als de ovulatie heeft plaatsgevonden, start de tweede fase van de menstruatiecyclus.
Je bent het meest vruchtbaar twee dagen voor en de dag van je eisprong. -
Fase 2: Luteale fase
Wanneer de eisprong is geweest, start de luteale fase. Het eitje is nu vrijgekomen uit de follikel (eiblaasje). Middels trilhaartjes in de eileider wordt het eitje richting de baarmoeder gevoerd. Mochten er zaadcellen in de eileider zitten, dan kan het eitje nu bevrucht worden. Het is dus goed als er al zaadcellen in het lichaam zitten vóór de eisprong.
Als het eitje bevrucht wordt dan begint de zwangerschap en start er een compleet ander proces. De menstruatiecyclus is dan onderbroken. Volg hier de ontwikkelingen na bevruchting (je bent vanaf dan 2 weken zwanger). Is het eitje niet bevrucht dan gaat de menstruatiecyclus door. Als gevolg van een onbevrucht eitje, dalen de hormonen oestrogeen en progesteron in het lichaam.
Deze hormonen moesten er eigenlijk voor zorgdragen dat het eitje goed kon innestelen in het baarmoederslijmvlies en voorzien werd van voeding. Maar aangezien het eitje niet bevrucht is, is het baarmoederslijmvlies niet meer nodig. Dit wordt afgestoten door het lichaam en je wordt weer ongesteld.
Aangezien het oestrogeengehalte in het bloed nu vrij laag is, wordt je lichaam (of specifieker de hypothalamus in je hersenen) gesignaleerd om weer opnieuw FSH en LH aan te maken zodat er nieuwe follikels kunnen rijpen. De menstruatiecyclus begint dan weer opnieuw.
Hoeveel dagen duurt een menstruatiecyclus?
Gemiddeld duurt een menstruatiecyclus rond de 28 dagen. Dit kan soms een dagje meer of dagje minder zijn. Het kan ook voorkomen dat jouw menstruatiecyclus korter of langer is. Dat hoeft geen betekenis te hebben voor je vruchtbaarheid zolang de cyclus tussen de 21 de 35 dagen is.
De menstruatie zelf duurt doorgaans tussen de 3 tot 7 dagen. Is jouw cyclus korter of langer dan 3 of 5 weken en wil je zwanger worden dan is het goed om contact op te nemen met je huisarts om te bepalen of je een eisprong hebt.
Wanneer is je menstruatiecyclus onregelmatig?
Het kan ook voorkomen dat je menstruatiecyclus onregelmatig is. Met onregelmatig wordt niet bedoeld dat er een verschil is van een aantal dagen. Een onregelmatige menstruatiecyclus is een cyclus waarbij het onduidelijk is wanneer je ongesteld wordt. Soms sla je een maand over, soms duurt de cyclus 5 weken en een andere keer wordt je 2 keer in een maand ongesteld.
Er is dus echt geen pijl op te trekken. Men zegt ook wel dat er minimaal een verschil van 7 tot 10 dagen moet zitten tussen de duur van diverse menstruatiecycli.
Wat kan de menstruatiecyclus ontregelen?
Je menstruatiecyclus wordt aangestuurd door je hersenen (hypothalamus), eierstokken en hypofyse. Deze organen produceren hormonen die de rijping in gang zetten, de eisprong mogelijk maken en ervoor kunnen zorgen dat het eitje kan innestelen en ontwikkelen of dat het baarmoederslijmvlies weer wordt afgebroken als het eitje onbevrucht is.
Als de organen naar behoren functioneren, zal alles soepel verlopen. Maar wanneer de organen niet goed werken of wanneer de productie en transport van de hormonen niet goed verloopt, dan zal dit een negatief effect hebben op de menstruatiecyclus.
In het ergste geval kan het verminderde vruchtbaarheid of zelfs onvruchtbaarheid veroorzaken.
Een menstruatiecyclus kan ook ontregeld raken door schommelingen van de hormonen. Hierdoor kan het zijn dat je cyclus korter, langer of onregelmatig wordt. In de meeste gevallen is er niet iets aan de hand en gaat het vanzelf over.
In enkele gevallen worden hormonale schommelingen of andere mankementen veroorzaakt door:
- Veel afvallen in korte tijd;
- Sterk onder- of overgewicht;
- Bijwerkingen van medicijnen waarin hormonen zitten zoals oestrogeen of progesteron. Denk aan medicijnen zoals ‘de pil’ of ontstekingsremmers zoals prednison.
- Spiraal. Een spiraal met hormonen kan er ook voor zorgen dat je menstruatiecyclus anders wordt, bijvoorbeeld onregelmatig.
- Een dreigende miskraam of buitenbaarmoederlijke zwangerschap zorgt ook voor bloedverlies op momenten dat het niet verwacht wordt. Meestal gaat het gepaard met krampen en pijn.
- Ontsteking van baarmoedermond. Bijvoorbeeld door een geslachtsziekte zoals chlamydia.
- Een poliep (slijmvliesbobbel) bij de baarmoedermond. Dit kan middels een echo achterhaald worden. Een poliep is meestal niet kwaadaardig.
- Afwijkende lichaamscellen. Heel zelden is er sprake van afwijkende lichaamscellen die de menstruatiecyclus ontregelen. Soms zijn deze cellen een voorstadium van kanker. Om dit vast te stellen kan er een uitstrijkje worden gedaan.
Wanneer naar de huisarts bij ontregelde menstruatiecyclus?
Is je menstruatiecyclus ontregeld? Je cyclus is bijvoorbeeld onregelmatig geworden of je verliest meer bloed dan voorheen, dan is het heel begrijpelijk dat je jezelf zorgen maakt. Zeker als je ook nog probeert zwanger te worden. Gelukkig is er in de meeste gevallen niets aan de hand en zal het of vanzelf weer normaliseren of het blijft iets onregelmatig waarbij je toch gewoon een eisprong hebt en dus ook zwanger kunt worden.
Houd wel alles goed in de gaten en blijf je menstruatiecyclus bijhouden. Noteer dan telkens wanneer je ongesteld wordt, hoelang en hoeveel bloed je verliest. Houd ook bij wanneer je seks hebt.
Neem contact op met de huisarts als:
- Je cyclus langer dan 3 maanden heel onregelmatig blijft.
- Er sprake is van steeds meer bloedverlies.
- Je jezelf ziek voelt zoals koorts of griep.
- Je jezelf grote zorgen maakt over je menstruatiecyclus.
Lees ook: Last van heftige menstruatiepijn? Wanneer bel je de huisarts?
