De meeste verloskundigen zullen je vragen of je een bevallingsplan of geboorteplan wilt maken. Dit is een plan waarin je een aantal wensen kunt vastleggen over jouw bevalling. Bijvoorbeeld wie er aanwezig mag zijn bij de geboorte, of je pijnbestrijding wilt en hoe de communicatie moet verlopen. Klinkt op zich best handig en praktisch, maar wordt dit wel nageleefd in het heetst van de strijd? Heeft een bevallingsplan maken eigenlijk wel zin?
Wat is een bevallingsplan?
Een bevallingsplan is een plan waarin jij aangeeft wat jouw wensen zijn tijdens de bevalling. Het geeft je de mogelijkheid om van te voren na te denken over de bevalling en wat je hierin fijn vindt en wat niet. Zo schrijf je bijvoorbeeld op wat je verwachtingen zijn en hoe je wilt dat mensen met je omgaan. Alle informatie schrijf je in duidelijke korte zinnen. Maak het ook overzichtelijk en niet te lang. Een A4tje is voldoende.
De verloskundige, verpleegkundige, gynaecoloog en alle anderen die bij je bevalling zijn, moeten in een paar minuten kunnen begrijpen wat je bedoelt. Het bevallingsplan wordt vaak vlak voor of tijdens de bevalling gelezen. Dan heeft het dus geen zin om er een half boekwerk van te maken.
Begin met de meest belangrijke en praktische zaken. Bedenk het maar zo: diegene die jouw bevalling doen, hebben veel bevallingen per dag en zullen ook veel bevallingsplannen hebben gezien. Ze zullen dus het formulier snel scannen want veel tijd om het plan te lezen is er niet. Het is dus belangrijk dat je plan ‘scan vriendelijk’ is. Dus korte zinnen, groot lettertype of duidelijk schrijven en het belangrijkste bovenaan.
Wat staat er allemaal in een bevallingsplan?
In principe bepaal je geheel zelf wat je in het bevallingsplan zet. Toch zijn een paar zaken wel erg handig en fijn om van te voren vast te leggen en ook om er even over na te denken. Bijvoorbeeld:
- Wil je pijnbestrijding tijdens de ziekenhuis bevalling?
- Wie mag er bij je bevalling zijn?
- In welke houding wil je bevallen (denk bijvoorbeeld aan baarkruk, of bevallen in bad, bed etc.)
- Wil je weten welke handelingen er worden uitgevoerd?
- Wil je dat alles met jou besproken wordt, voordat er een beslissing wordt gemaakt? Bijvoorbeeld wanneer er complicaties optreden. Je kunt er ook voor kiezen dat je partner alle beslissingen neemt of dat het medische team dit doet.
- Wil je na de bevalling borstvoeding geven?
- Mogen er foto’s gemaakt worden tijdens de bevalling en wie mag dat doen?
- Hoe moet er met de weeën omgegaan worden. Heb je bijvoorbeeld een bepaalde methode om weeën weg te puffen?
Natuurlijk kan het zijn dat je nog andere wensen hebt, deze kun je ook in het plan zetten. Onthoud alleen bij alles wat je opschrijft, dat er vaak een tijdsdruk is en er dus niet veel tijd is om alles goed te lezen.
Lees ook: Kan je je voorbereiden op de pijn tijdens de bevalling?
Een bevallingsplan maken heeft dat zin?
Het zou prachtig zijn als je een bevallingsplan opstelt en jouw bevalling precies zo verloopt als je had gedacht en dat iedereen je plan ook tot de letter opvolgt. De werkelijkheid is helaas anders.
Jouw bevalling kan totaal anders verlopen dan je had gedacht. Daarnaast komt het (helaas) geregeld voor dat er niet goed naar jouw plan wordt gekeken en niemand zich eraan houdt. Super frustrerend natuurlijk. Dit is ook de reden waarom vele moeders zeggen dat een bevallingsplan totaal geen zin heeft. Het zorgt alleen maar voor teleurstelling en frustratie.
Toch ben ik van mening dat een bevallingsplan maken wél zin heeft, al heb ik zelf helemaal niets aan mijn plan gehad. Ik had niet eens tijd om mijn bevallingsplan aan iemand te geven omdat mijn dochter 5 weken te vroeg kwam. Niemand die bij mijn bevalling was, heeft mijn plan gelezen. Toch zal ik de volgende keer weer een plan maken, want niet elke bevalling is hetzelfde. Misschien heb ik er de volgende keer wel wat aan, maar dat is eigenlijk niet de voornaamste reden.
Lees ook: Kan je een bevalling plannen?
Bevallingsplan is een persoonlijke voorbereiding op de bevalling
Ik vind dat een bevallingsplan zinvol is omdat het je de mogelijkheid biedt om over bepaalde zaken na te denken. Hierdoor bereid je jezelf meer voor op de bevalling, wat tevens inhoudt dat je jezelf er meer in gaat verdiepen. Bijvoorbeeld nadenken over pijnbestrijding. Je kunt hier pas over nadenken als je weet wat het inhoudt en wat je opties zijn. Denk aan een ruggenprik, pijnpompje of zelfs lachgas als pijnbestrijding. Maar weet ook dat dit niet kan als je thuis bevalt. Hierover nadenken is in mijn optiek vrij zinvol en kan nooit kwaad.
Wanneer je gaat nadenken over pijnbestrijding, kun je ook gaan nadenken over de weeën en hoe je die wilt opvangen. Wil je dat de verloskundige je gaat coachen, of wil je zelf de weeën opvangen? Het is echt goed om dit aan te geven, want je wilt echt niet jezelf ergeren wanneer je met de benen wijd de pijn zit weg te zuchten.
Ook als het anders loopt heeft een bevallingsplan nut
Misschien verloopt alles anders, het is altijd goed om jezelf een beetje voor te bereiden zodat je toch een klein beetje weet wat er gaat komen. Het is fijn als het team weet als er beslissingen genomen moeten worden of jij hierin betrokken wilt worden of niet. Zeker als de bevalling in volle gang is. Ook kun je samen met je partner overleggen of hij beslissingen wilt nemen of niet. Vervolgens kun je meteen uitzoeken welke complicaties er kunnen optreden tijdens de bevalling. Wanneer wil je dat er ingegrepen wordt?
Voorbereiding zorgt ervoor dat je iets meer grip op de situatie hebt. Van alles een beetje weten, is beter dan compleet onvoorbereid zonder enige kennis de bevalling ingaan. En daarnaast geven veel vrouwen aan dat een bevallingsplan helpt om jezelf gerust te stellen en het gevoel te hebben dat je toch nog een beetje de regie in handen hebt. Je bent iets minder kwetsbaar, iets minder hulpeloos.
Nu hoef je er alleen nog voor te zorgen dat het bevallingsteam je plan echt leest. Ik denk dat je hierin zelf een grote rol kunt spelen door het bijvoorbeeld constant onder de aandacht te brengen. Dan vinden ze je maar irritant, het is jouw bevalling, jouw lichaam, jouw plan!
Geboorteplan en bevallingsplan voorbeelden
Wil je een bevallingsplan opstellen? Op Zo Zwanger hebben we een kant-en-klare pdf versie voor je die je zo kunt uitprinten en invullen. Alle belangrijke punten waar je aan moet denken worden benoemd. Uiteraard heb je de ruimte om nog andere wensen op te schrijven.
