Tijdens jouw zwangerschap zal de verloskundige of gynaecoloog bij de prenatale controle verschillende onderzoeken uitvoeren. Deze onderzoeken zijn voor elke vrouw weer anders en onder andere afhankelijk van de leeftijd van de moeder. Welke onderzoeken worden gedaan tijdens deze prenatale controle?
Wat is de prenatale controle?
Prenataal betekent letterlijk “voor de geboorte”. Prenatale controles zijn dus alle onderzoeken voor de geboorte van de baby. De ontwikkeling van de baby (= prenatale ontwikkeling) in de buik zal men dus controleren tijdens deze onderzoeken.
Uit welke onderzoeken bestaat de prenatale controle?
Onderstaande onderzoeken (prenatale screening) zullen niet bij iedere zwangere vrouw worden gedaan, want het is onder andere afhankelijk van jouw persoonlijke situatie.
-
De termijnecho
Tussen de 8 en 12 weken zwangerschap krijg je een termijnecho of 12 weken echo. Door metingen van o.a. hoofd-stuit lengte en metingen van botten en andere structuren, kan men een nauwkeurige duur (“termijn”) van de zwangerschap berekenen. Hiermee kan men op een nauwkeurige manier de uitgerekende datum berekenen.
Tijdens deze prenatale controle zal de verloskundige ook de hart actie bij de baby controleren en de plaats van de moederkoek bepalen.
Hartactie is niets anders dan het kloppen van het hartje van de baby. Dit is vanaf 28 dagen na de bevruchting zichtbaar. Ook kan de arts tijdens deze termijnecho zien of er sprake is van een eventuele meerling. Dit onderzoek wordt meestal door de zorgverzekeraar vergoed als je zwangerschap hebt meeverzekerd.
Thuis naar de hartslag van je ongeboren baby luisteren? Dat kan met deze Angelsounds Doppler.
Voor het goed kunnen uitvoeren van de termijnecho is het belangrijk dat je naar de afspraak komt met een volle blaas. Dit kan voor zwangere vrouwen best lastig zijn. Maar zorg dat je voorafgaand zeker 2 tot 4 uur niet geplast hebt en drink nog een extra glas water voor je naar binnen gaat. Op die manier kan de echoscopist het makkelijkste zien hoe je kindje in de buik zit.
-
Nekplooimeting
De nekplooimeting is een echografisch onderzoek van de foetus in week 11 tot 14 van de zwangerschap waarbij de dikte van de nekplooi wordt gemeten. Een verdikte nekplooi kan wijzen op een chromosoomafwijking, waarvan het syndroom van Down de meest voorkomende is.
De nekplooimeting geeft slechts een risico aan. Na het vaststellen van een verdikte nekplooi zal een vlokkentest of vruchtwaterpunctie nodig zijn om een definitieve diagnose te stellen.
De nekplooimeting wordt soms gecombineerd met de triple test of combinatietest om tot een nauwkeurigere risicobepaling te komen. -
De vlokkentest
Bij een vlokkentest neemt men wat chorionvilli af. Dit zijn kleine uitstulpingen van de placenta. Het prenatale onderzoek vindt meestal plaats tussen de 11e en de 14e zwangerschapsweek, om aandoeningen bij de foetus op te kunnen sporen.
Het uitvoeren van een vlokkentest in plaats van een vruchtwaterpunctie heeft het voordeel dat de uitslag veel vroeger in de zwangerschap bekend is. Bij een afwijking kan er dan sneller actie worden ondernomen en bij een normaal onderzoek zijn de ouders eerder gerustgesteld.
Een vlokkentest kan men via de baarmoederhals of via de buikwand uitvoeren. Beide methoden gebeuren onder geleide van een echografie. De ingreep houdt net als bij de vruchtwaterpunctie een risico op een miskraam in. Deze kans is 3 tot 5 op de 1.000 onderzoeken.
-
Vruchtwater punctie
Met een vruchtwaterpunctie wil men bijna altijd de chromosomen van de baby onderzoeken. Het vruchtwater neemt men weg via de buikwand. Dit gebeurt met een naald en net als bij de vlokkentest met behulp van echoscopie.
Een vruchtwaterpunctie doet men na de 15e week van de zwangerschap, waar bij men ongeveer 15 tot 20ml vruchtwater opzuigt. Net als bij de vlokkentest is er kans op een miskraam. Dit komt bij 3 tot 5 van de 1000 prenatale onderzoeken voor.
-
De 20 weken echo
Rond de 20 weken zwangerschap krijgt iedere vrouw de mogelijkheid om een 20 weken echo (structurele screeningsecho) te laten doen. Dit prenatale onderzoek is niet verplicht, maar wel vergoed door de zorgverzekeraar.
Een screeningsecho is een echo waarbij men kijkt naar de groei en ontwikkeling van de foetus. Om te controleren of alles goed gaat en zo kan men vroegtijdig aangeboren afwijkingen ontdekken.
Op deze 20 weken-echo kijkt men bijvoorbeeld of een kindje schisis (lipspleet), een open ruggetje of een klompvoetje heeft. Ook kijkt men of het hartje, bloedvaten en overige organen goed zijn aangelegd.
Hoewel het mogelijk is om een zwangerschap af te breken als het ongeboren kind wat mankeert, is het niet de voornaamste reden waarom je deze echo krijgt. Het is vooral belangrijk voor ouders en artsen om van tevoren te weten als er aangeboren afwijkingen zijn en er iets niet in orde is met de baby. Dit om de juiste medische en mentale voorbereidingen te treffen.
Lees ook: Wat is vruchtwater embolie
Lees ook: Een hartafwijking bij de baby herkennen!
