Alle baby’s hebben een soort van opening of deukje bovenop het hoofdje. Dit wordt de fontanel genoemd. De fontanel van de baby heeft meerdere functies. Zo gaat de bevalling wat makkelijker en krijgen de hersenen van je baby ruimte om te groeien. De fontanel van de baby lijkt erg kwetsbaar, maar wordt goed beschermd. Je kunt het dus gewoon aanraken. Lees hier meer over wanneer het dichtgroeit en wat het betekent als het indeukt of bol staat. Tevens kun je lezen hoe je vervorming van de schedel kunt voorkomen.
Fontanel van de baby wat is het?
Het kleine deukje boven op het hoofdje van je baby heet de fontanel. Eigenlijk heeft je baby er twee: ééntje op het hoofd en ééntje achter op het hoofdje. Deze laatste is echter zo klein dat je het waarschijnlijk niet kunt voelen. De fontanel boven op het hoofdje voel je wel. Het heeft de vorm van een ruit. De grootte kan per kind verschillen. Bij sommige baby’s is het 1 vingertop groot, bij anderen wel 4. De fontanel is een soort van gat of ruimte tussen de schedeldelen.
Fontanel wanneer groeit hij dicht?
De grootte van de fontanel verschilt per kind. Sommige baby’s hebben dus een grotere fontanel. Hoe groter de fontanel, hoe langer het duurt voordat deze is dichtgegroeid. Meestal is de fontanel tussen de 12 en 18 maanden dichtgegroeid.
Waarvoor hebben baby’s een fontanel?
De fontanellen hebben een zeer belangrijke functie voor je baby. Dit begint al tijdens de geboorte. Doordat er ruimte zit tussen de schedeldelen, kunnen deze een beetje over elkaar heen schuiven. Hierdoor wordt de diameter van het hoofdje iets smaller waardoor je baby gemakkelijker door het geboortekanaal kan.
Sterker nog, waarschijnlijk is een vaginale geboorte niet eens mogelijk zonder de fontanellen! Daarnaast zorgen de fontanellen en dus de ruimtes tussen de schedeldelen ervoor dat de hersenen van je kleintje kunnen groeien en het zorgt ervoor dat de schedel mooi en goed meegroeit. Hierdoor ontstaan er geen schedelafwijkingen of een misvormd hoofdje.
Fontanel van de baby is te vroeg dicht gegroeid
In het eerste levensjaar is de fontanel nog open. Het groeit dan langzaam dicht. Als je baby 1 jaar of 1,5 jaar oud is moet de fontanel dichtgegroeid zijn. Het kan gebeuren dat het te vroeg dichtgroeit. De fontanel is te vroeg dichtgegroeid als dit ruim voor het eerste levensjaar gebeurt. Het consultatiebureau zal dit in de gaten houden.
Wanneer ze opmerken dat het al is dichtgegroeid kan het zijn dat je wordt doorverwezen naar de kinderarts. Een te vroeg gesloten fontanel betekent dat de er geen ruimte is voor het schedeltje om te groeien. Er ontstaat dus een groeistoornis. Dit wordt craniosynostose genoemd. In de meeste gevallen kan het behandeld worden.
De fontanel beweegt
Als je goed kijkt kan je de fontanel een beetje zien bewegen op het ritme van de hartslag van je baby. Dat is heel normaal. Daarnaast kan de fontanel van de baby indeuken of je ziet een bolle fontanel.
Het kan indeuken als je de fontanel ingedrukt houdt. Als je loslaat moet het weer terugveren. Heb je het hoofdje van je baby niet aangeraakt maar is de fontanel toch ingezakt, dan is dat een teken dat je baby een beetje is uitgedroogd. Het is dan belangrijk dat je jouw baby te drinken geeft. Blijft het echter ingezakt, schakel dan de huisarts in.
Is de fontanel opgebold dan is je baby flink met iets bezig. Zoals persen, kauwen of huilen. Er is dan dus niets medisch aan de hand. Maar ook hiervoor geldt: als het blijft, schakel dan de arts in. Het kan namelijk zijn dat er sprake is van vochtophoping, een bloeding of infectie.
Fontanel baby gestoten of fontanel baby ingedeukt?
De fontanel van je baby kan flink wat hebben, je hoeft je dus geen zorgen te maken als het een stootje heeft gehad. De fontanel van de baby ziet er wel uit als een gat en voelt aan als een zachte plek, maar dat is het niet helemaal. Het is dan wel niet afgesloten met schedel, maar het wordt wel beschermd door onderhuidse bindweefsel en een zeer stevig hersenvlies.
Maak jezelf dus niet te veel zorgen. Zie je echt dat de fontanel indeukt en ingedeukt blijft, raadpleeg dan voor de zekerheid je huisarts.
Voorkom vervorming van het schedeltje
Het schedeltje is nog vervormbaar mede door de fontanel van de baby. Zo kan het zijn dat baby’s met een voorkeurshouding aan één kant van het hoofd wat platter zijn. Medisch gezien niets mis mee, maar sommige ouders vinden dit ontsierend.
Met een zijslaap kussen kan je iets aan de voorkeurshouding doen.
Toch moet je wel opletten met als de baby een voorkeurshouding heeft. Op den duur kan het namelijk wel het risico op vervorming van de schedel verhogen.
Dit kun je doen om dit te voorkomen:
- Laat je baby wanneer hij of zij wakker is zoveel mogelijk op het buikje liggen. Houd wel altijd een oogje in het zeil. Kan je baby het hoofdje niet meer overeind houden, dan is hij of zij moe en is het tijd om op het rugje te liggen.
- Wissel bij het dragen of voeden van je baby van arm.
- Heeft je baby een voorkeurshouding, bedenk dan eerst waar dat door komt. Misschien ligt je baby graag met het hoofdje een bepaalde kant op omdat hij of zij dan richting het raam ligt. Draai dan het hele bedje om de week om zodat je baby op de andere kant ligt. Helpt dit niet vraag dan hulp van een kinderfysiotherapeut.
Ga in ieder geval nooit je baby op het buikje leggen, dat vergroot de kans op wiegendood. Altijd op het ruggetje!