Hartproblemen bij de baby herkennen!

Per jaar worden ongeveer 1200 tot 1400 baby’s in Nederland geboren met een hartafwijking. Verschrikkelijk natuurlijk voor de ouders en voor het kind. Een klein lichtpuntje is dat veel hartproblemen bij de baby snel opgemerkt worden en te behandelen zijn. Lees hier meer over de oorzaken en hoe je problemen met het hart kan herkennen bij een baby.

Hoe vaak komen hartproblemen bij een pasgeboren baby voor?

Als er sprake is van problemen met het hart bij een baby dan komt dat voornamelijk omdat er sprake is van een aangeboren hartafwijking. In Nederland worden jaarlijks tussen de 1200 en 1400 baby’s met een hartafwijking geboren. De hartafwijking ontstaat al redelijk vroeg in de zwangerschap en kan men vaak al tijdens de 20 weken echo ontdekken. Sommige afwijkingen kan men pas (enige tijd) na de geboorte ontdekken. De hartproblemen bij de baby veroorzaken in 50% van de gevallen direct klachten waardoor medisch ingrijpen noodzakelijk is. Wat de behandeling is voor de baby verschilt heel erg en is afhankelijk van de soort afwijking.

Oorzaken van hartproblemen bij de baby

In de meeste gevallen worden hartproblemen bij de baby veroorzaakt door een aangeboren hartafwijking. Hoe deze hartafwijking ontstaat is niet altijd duidelijk. In sommige gevallen is de oorzaak wel bekend of te achterhalen. De oorzaken zijn dan:

• Onderdeel van syndroom:

  Hartproblemen bij de baby kunnen samengaan met een syndroom. Ongeveer 50% van de baby’s met het syndroom van Down heeft een hartafwijking. Andere syndromen waarbij hartproblemen voorkomen zijn onder andere het velocardiofaciaal syndroom of het syndroom van Turner.

• Erfelijke aanleg:

  Sommige hartafwijkingen zijn erfelijk. Het komt dus vaak voor dat hartproblemen in de familie zit.



• Gezondheid moeder:

  Als de moeder tijdens de zwangerschap in een slechte gezondheid verkeert, kan het zijn dat dit hartproblemen bij de baby veroorzaakt. Vrouwen met diabetes mellitus hebben bijvoorbeeld een hogere kans op een baby met een hartafwijking.

• Infecties tijdens zwangerschap:

  Sommige infecties die de moeder tijdens de zwangerschap kan oplopen kunnen een hartafwijking tot gevolg hebben.

• Ongezonde leefstijl:

  Wetenschappers vermoeden dat te veel alcohol drinken tijdens de zwangerschap hartproblemen bij de baby kan veroorzaken.

• Medicatie:

  Sommige medicijnen kunnen mogelijk effect hebben op het hartje van de baby.

• Omgevingsfactoren:

  Omgevingsfactoren kunnen ook de boosdoener zijn, maar dit is soms lastig te achterhalen.

Hoe kan je hartproblemen bij een baby herkennen?

Hartproblemen bij de baby kunnen diverse klachten veroorzaken. Sommige zijn al snel na de geboorte zichtbaar. De baby gaat bijvoorbeeld een blauwe kleur krijgen. Een blauwe kleur krijgen is een typisch symptoom van een hartafwijking omdat het betekent dat het bloed te weinig zuurstof bevat.

Andere symptomen van hartproblemen bij de baby:

• Snellere ademhaling dan gebruikelijk, dat is meer dan 60x per minuut.
• Slechte conditie.
• Slechte doorbloeding.
• Problemen met voeden omdat het drinken te vermoeiend is.
• Slechte gewichtstoename en groeiachterstand bij de baby.
• Mogelijk hartruis of souffle. Een hartruis hoeft overigens niet altijd te betekenen dat er sprake is van een ernstige hartafwijking. Er zijn genoeg gezonde mensen met een lichte hartruis.
• Benauwdheid.

Welke hartafwijkingen bij een baby kan je tegenkomen?

Er zijn diverse soorten hartproblemen bij de baby bekend. Sommige hartproblemen worden veroorzaakt door een afwijking in de bloedvaten. Andere problemen bevinden zich in de hartklep of er is een verkeerde verbinding tussen slagaderen of andere grote aders en het hart. Hartproblemen bij de baby kunnen ook komen doordat er een stoornis is tussen de hartkamers in het hart. Bijvoorbeeld wanneer het bloed van de linker hartkamer naar de rechter kan stromen. Dat is normaal niet de bedoeling want het bloed moet vanuit de linker hartkamer naar de longen en vervolgens terugstromen naar de rechter hartkamer.

De soort hartafwijking is afhankelijk van waar het probleem zich bevindt (bloedvaten, aders rondom het hart, in het hart zelf of de hartklep).

Hartafwijkingen die het meeste voorkomen:

• Atriumseptumdefect (ASD):

  Bij deze hartafwijking zit er een gaatje in het tussenschot van de hartboezems. Hierdoor kan het bloed van de linkerboezem naar de rechterboezem stromen. Patiëntjes met deze hartafwijking hebben niet heel veel klachten. Wel kan de lichamelijk ontwikkeling wat achterlopen en is je kind eerder buiten adem en vaker moe. Een gaatje tussen de 3 en 8 mm sluit meestal binnen 18 maanden. Als dit niet het geval is of het gaatje is groter, dan kan een cardioloog besluiten het gaatje te dichten.

• Ventrikelseptumdefect (VSD)

  Ongeveer 28-30% van de hartafwijkingen is een ventrikelseptumdefect. Er zit bij deze aandoening een gaatje in het tussenschot van de hartkamer van het hart. VSD ontstaat voor de geboorte en meestal is de oorzaak onbekend, soms is het erfelijk. Door het gaatje in het tussenschot stroomt er bloed van de linkerhartkamer naar de rechterhartkamer. Hierdoor stroomt er een bepaalde hoeveelheid bloed tweemaal door het hart en de longen, terwijl dit maar eenmaal moet zijn.

  Het hart moet sneller en krachtiger pompen omdat het bloed dat een tweede ronde maakt minder zuurstof bevat. Dit kan leiden tot een hoge bloeddruk. Een klein gaatje in het tussenschot geeft niet veel klachten en kan vanzelf sluiten. Maar als het gaatje dichtbij de aortaklep zit, dan wordt dat vaak behandeld.
  Symptomen van VSD zijn: achterstand in groei, moeite hebben met eten/drinken, snel en zwaar ademhalen en hogere kans op luchtweginfecties. VSD kan behandeld worden.

• Open ductus Botalli:

  Dit hartprobleem ontstaat voor de geboorte van de baby. Het is een open verbinding tussen de longslagader en de aorta. Meestal sluit dit een aantal dagen na de geboorte, maar als het open blijft heet dat dus open ductus Botalli (ODB). ODB komt vaak voor bij te vroeg geboren baby’s, maar het kan ook bij baby’s voorkomen die op tijd zijn geboren. Symptomen zijn: groeiachterstand, benauwdheid en infectie van de luchtwegen. ODB kan behandeld worden met medicijnen of een operatie.

• Tetralogie van Fallot:

  De hartproblemen bij de baby kunnen veroorzaakt worden door zogeheten ‘bouwfouten’. Als er sprake is van tetralogie van Fallot, dan heeft het hartje 4 bouwfouten. Namelijk er zit een gaatje in het tussenschot van de linker- en rechter hartkamer, de longslagaders zijn vernauwd, de aorta staat scheef en er is een verdikte hartspier. Door deze combinatie van foutjes kan het hart niet goed functioneren.

  Hoe erg de klachten zijn is erg afhankelijk van de ernst van de ‘foutjes’. De aandoening is redelijk goed te behandelen, alleen kan het zijn dat je baby een lekkende longslagaderklep blijft houden. Dit geeft in de regel alleen klachten bij intensieve inspanning. Gewoon spelen met vriendjes gaat vaak wel.

Meer informatie over hartproblemen bij de baby en andere aangeboren hartafwijkingen kun je vinden op de website van de Hartstichting.
Veel ouders hebben baat bij een babymonitor als ze hun kindje thuis in de gaten willen houden!