Al in de eerste week van het leven van jouw baby, moet hij iets heel vervelends doorstaan: de hielprik. De hielprik is niet verplicht, maar het is wel raadzaam om dit te doen. Want er kan dan onderzocht worden of jouw baby lijdt aan een van de 26 ernstige of zeldzame aangeboren ziekten (update 1 juni 2022). Lees in dit artikel meer over het hoe, wat, waarom en wanneer van deze prik.
Wat is een hielprik?
De hielprik is een prikje die enkele druppels bloed afneemt uit het hieltje van de baby. Deze prik wordt in de eerste week na de geboorte gegeven door middel van een prikapparaat. De druppels worden opgevangen op een vloeipapier en onderzocht in een laboratorium. Hier kijkt men of jouw baby lijdt aan een ernstige, zeldzame aangeboren ziekte.
Denk aan schildklierziekte, een bijnierziekte, stofwisselingsziekte (PKU test), taaislijmziekte of een sikkelcelziekte.
Wie doet de hielprik en wanneer?
De hielprik wordt gegeven in de eerste week na de geboorte van je kleintje. Je hoeft hiervoor eigenlijk niets te doen. Na de geboorte geef je jouw baby aan bij de gemeente (dat moet sowieso). Het beste is om dat binnen 3 dagen na de geboorte te doen.
Vervolgens krijgt het consultatiebureau een melding van je aangifte. Hierna wordt je benaderd door een medewerker van de GGD, thuiszorg of de verloskundige om een afspraak te maken.
De hielprik wordt bij jullie thuis gegeven. Wanneer je baby in het ziekenhuis ligt wordt het daar gedaan. Is jouw baby al 8 dagen oud en heb je nog geen bericht gehad? Neem dan contact op met het RIVM-DVP in jouw regio.
Waarom in de hiel?
Misschien vraag je jezelf af (en met jou vele andere moeders) waarom de hielprik in de hiel moet. Dat is omdat in de hiel van de baby de bloedaderen het makkelijkste te vinden zijn. Dat komt omdat in het hieltje de doorbloeding heel goed is.
Zorg er wel voor dat jouw baby geen ijskoud voetje heeft, maar dat deze een beetje warm is. Dat is nog beter voor de doorbloeding. Hoe sneller ze een adertje kunnen vinden, hoe eerder deze kleine hel voor de baby over is. Overigens zal je baby maar heel kort een vervelend prikje voelen en zal hij of zij snel weer herstellen.
Hielprik uitslag
Als de uitslag goed is, hoor je niets. Een beetje vergelijkbaar als het eindexamen dus. Alleen moet je niet 1 dag wachten, maar 4 weken. Wordt er binnen die 4 weken wel gebeld dan is er iets afwijkend gevonden of ze hebben het onderzoek niet goed kunnen uitvoeren.
In beide gevallen moet er een tweede hielprik worden gezet. Dit gebeurt binnen 4 weken. Pas als deze ook een afwijking laat zien, is er een vervolgonderzoek nodig in het ziekenhuis.
Het kan voorkomen dat het vervolgonderzoek alsnog aangeeft dat er niets aan de hand is. In uitzonderlijke gevallen heeft je kind daadwerkelijk een ziekte. Dit zal dan meteen behandeld worden. Helaas zijn de ziekten niet te genezen, alleen te behandelen.
Heb je in de 4 weken na de prik geen telefoontje gehad, dan is er niets afwijkend gevonden. Helaas is dit geen garantie dat je kindje ook daadwerkelijk niets heeft. Het kan zijn dat een ziekte later alsnog opduikt. Dit komt echter niet vaak voor.
Kan je de hielprik weigeren?
Je bent absoluut niet verplicht om deel te nemen aan de hielprik. Wanneer iemand contact met je opneemt voor een afspraak, ben je vrij om de hielprik te weigeren. Toch is het wel verstandig om de hielprik te laten uitvoeren.
Je hoeft er niets voor te betalen en je weet dan of je baby een bepaalde aandoening heeft. Wanneer dit het geval is, kan de ziekte meteen behandeld worden en loopt je kindje geen gevaar.
Uitbreiding van de hielprik
Vanaf 1 juni 2022 wordt door middel van de hielprik het bloed van baby´s getest op 26 ziekten. De bedoeling is om dit nog verder uit te breiden zodat straks het bloed op 31 ziekten onderzocht kan worden. Het gaat hierbij om ziekten die helaas niet te genezen zijn, maar die wel behandeld kunnen worden. Hoe eerder een behandeling gestart kan worden, hoe minder schade de ziekte kan veroorzaken.
De ziekten waarop nu getest wordt zijn onder andere 18 stofwisselingsziekten, 2 hormoonstoornissen, erfelijke bloedarmoede, taaislijmziekte en een ziekte van het afweersysteem.
Dankzij de recente uitbreiding van de test worden er vermoedelijk 20 tot 40 meer kinderen met een ernstige ziekte opgespoord, boven de circa 180 pasgeborenen met een aandoening die daarvoor jaarlijks worden ontdekt. Meer info vind je op de website van de Rijksoverheid.
