Niets is zo erg als een kind dat zichtbaar pijn heeft. We gaan hier allemaal heel instinctief mee om, maar wist je dat we het vaak een beetje verkeerd aanpakken? Wil je weten wat de juiste manier is om een verdrietig kind te troosten? Lees verder!
Kinderen uiten verdrietige gevoelens door te huilen
Kleine baby’s hebben vanaf dag 1 één manier om aan te geven dat ze de huidige situatie niet prettig vinden (om het zo maar te omschrijven) en dat is huilen. Jonge kinderen tot ongeveer 4 of 5 jaar huilen vaak als ze verdriet hebben, of het nu groot verdriet is of omdat het buurjongetje de bal heeft afgepakt. In beide gevallen zullen de traantjes over de wangen diggelen.
Wat jouw kind precies voelt, kan hij of zij nog niet benoemen op die leeftijd. Daarom zal je peuter ook geen antwoord kunnen geven op de vraag: ‘Wat voel je?’. Als ouder kan je jouw kind leren hoe hij of zij het verdriet kan omschrijven. Bijvoorbeeld: ‘Je bent verdrietig omdat je jouw knuffel kwijt bent hè?’ of ‘Ben je boos omdat je niet mag meespelen? Dat is ook niet leuk.’
Hoe kan je omgaan met een verdrietige peuter?
Een verdrietig kind beschikt nog niet over de capaciteit om zichzelf te troosten of om het verdriet te relativeren. Als je peuter bijvoorbeeld de favoriete knuffel kwijt is, dan kan ze niet tegen zichzelf zeggen: ‘Ach die vind ik straks wel weer.’ Voor je kind is dit verdriet daarom heel heftig.
Als ouder is het belangrijk dat je dit erkent, ook al vraag je jezelf af waar je peuter zich toch druk om maakt. Laat het verdriet er zijn en help je kind het te benoemen: ‘Je bent verdrietig omdat je jouw knuffel kwijt bent hè. Ach, zullen we dan samen even zoeken?’ Zeg niet meteen ‘Ach komt wel weer goed.’ Of ‘Stil maar, we vinden hem wel.’
Jouw peuter heeft nu eenmaal verdriet, dan kan je niet verwachten dat hij of zij dat in één keer weg kan stoppen. Laat het er gewoon zijn, laat merken dat het oké is om te huilen. Je zal merken dat je kind er vanzelf weer uitkomt.
Bij kinderen kan het namelijk heel zwart/wit zijn. Het ene moment kan je jouw verdrietig kind nauwelijks troosten. Een half uur laten zie je dat je kleine vrolijk zit te spelen. Die omschakeling van verdrietig naar vrolijk gaat heel snel, maar dan moet je kind wel de ruimte krijgen om zelf die omschakeling te maken.
Lees ook: Wat als jouw peuter bang is en gevoelens van angst heeft?
De beste manieren om een verdrietig kind te troosten
‘Stil maar.’ ‘Het komt wel goed.’ ‘Niet huilen schat.’ Het zijn woorden die we allemaal instinctief het eerste zeggen samen met wat sussende geluiden. In principe is het logisch dat je met die woorden probeert een verdrietig kind te troosten, je wilt het verdriet namelijk wegnemen.
Maar moet je peuter dan maar telkens het verdriet wegstoppen, alleen maar omdat jij graag wilt dat het zo snel mogelijk verdwijnt?
Opvoedkundigen geven allemaal aan dat je jouw verdrietig kind het beste kunt troosten door het verdriet er gewoon te laten zijn en het gevoel van je kind onder woorden te brengen. Juist door het verdriet er te laten zijn, kan het wegzakken. Door verdriet weg te drukken, verdwijnt het juist niet. Snap je?
Andere tips om een verdrietig kind te troosten
-
Geef je kind aandacht en toon begrip
We hebben allemaal de behoefte om het verdriet weg te nemen en om iets te zeggen als je kind huilt. Maar weet je: je hoeft niets te zeggen. Soms is dat ook beter. Het enige wat je hoeft te doen is begrip tonen (je bent verdrietig omdat…) en je kind liefde en aandacht geven zoals even knuffelen. Dat is echt al genoeg.
-
Neem even de tijd
Neem even de tijd om je kind verdrietig te laten zijn, troost je kind (zonder te zeggen dat het goed komt) en knuffel eventjes samen. Je zal merken dat je kind na een aantal minuten bedaard is en weer wil spelen.
-
Verdriet wordt niet erger als je erbij stil staat:
Vaak benoemen we het verdriet niet omdat we bang zijn dat het kind nog harder gaat huilen, maar het tegendeel is waar. Je kind zal eerder rustiger worden. Geloof me.
-
Als je kind erin blijft hangen, leidt dan af
Soms blijft een kind er wel in hangen, meestal voel je wel aan dat je kind op een gegeven moment huilt om het huilen. Zeg nooit tegen je kind dat hij zich aanstelt of dat het nu wel genoeg is, want dan blijft je kind al helemaal in tranen.
Wat je wel kunt zeggen is: ‘Ik zie dat je nog steeds verdrietig bent, dat is oké, maar soms is het ook goed om even wat anders te gaan doen. Anders blijf je erin hangen. Zullen we samen even…’
-
Blijf rustig
Is je kind verdrietig omdat hij of zij net is gevallen, probeer dan rustig te blijven. Vaak huilt je kind van de pijn maar ook van de schrik. Als jij dan ook over de toeren bent, dan maak je het alleen maar erger. Haal diep adem en blijf kalm, dan kalmeert je kind ook.
-
Niet té veel meeleven
Het is belangrijk dat je met je kind meeleeft, maar te veel is ook weer niet goed. Je wekt dan veel zelfmedelijden op. Waar is die balans? Nou, benoem meteen waarom je kind verdrietig is, zeg dat je het begrijpt en troost je kind zwijgend. Laat het daar bij. Ga niet vertellen hoe erg het wel niet is en zeg ook niet telkens ‘huil maar, huil maar.’
-
Belangrijk: toon zelf ook je verdriet
Een verdrietig kind troosten op de beschreven wijze kan alleen als je zelf ook dapper genoeg bent om je verdriet te tonen. Als jij laat zien dat je jouw gevoelens er ook laat zijn, zal je kind dit ook beter kunnen doen.
Misschien is dat wel de grootste uitdaging!
