Diabetes wordt in de volksmond weleens ‘suikerziekte’ genoemd. Bij mensen met diabetes is de hoeveelheid suiker (glucose) in het bloed te hoog of te laag. Er zijn twee soorten: diabetes type 1 en type 2. Type 1 kan helaas niet voorkomen worden, maar diabetes type 2 bij kinderen kan grotendeels wel voorkomen worden. Lees hier hoe.
Welke vormen van diabetes bij kinderen zijn er?
Er zijn twee soorten diabetes bij kinderen: diabetes type 1 en type 2.
Diabetes type 1:
Diabetes type 1 bij kinderen houdt in dat het lichaam geen insuline kan aanmaken. De reden is dat de cellen die insuline normaal gesproken produceren, worden afgebroken door het eigen lichaam. Het lichaam heeft insuline nodig om suiker uit voeding te halen en te transporteren naar lichaamscellen.
Kenmerken van diabetes type 1:
- Diabetes type 1 komt vaker voor bij kinderen en jongeren dan type 2.
- Het is een chronische ziekte die dus niet kan genezen.
- Kinderen moeten elke dag, de hele dag door letten op hun voeding.
- Dagelijks moeten de glucosewaarden gecontroleerd worden.
- Bekende ziekteverschijnselen: veel drinken, plassen, gewichtsverlies, vermoeidheid en duizeligheid.
- Levenslang moet dagelijks insuline toegediend worden.
Diabetes type 2:
Diabetes type 2 houdt in dat het lichaam wel insuline kan produceren, maar niet genoeg. Het lichaam is daarnaast minder gevoelig voor insuline, wat inhoudt dat het niet adequaat reageert. Dit kan erfelijk bepaald zijn, maar langdurig overgewicht kan er ook voor zorgen dat het lichaam minder gevoelig wordt voor insuline.
Kenmerken van diabetes type 2:
- Vaker hebben volwassenen last van diabetes type 2.
- Overgewicht kan de kans op diabetes type 2 verhogen.
- De laatste jaren is er een groei in het aantal kinderen met diabetes 2.
- Het duurt soms enige tijd voordat men klachten krijgt.
- Ziekteverschijnselen: veel dorst, vaak plassen, gewichtsverlies, vermoeidheid, problemen met zien, terugkerende infecties.
- Het is niet altijd nodig om dagelijks insuline toe te dienen, vaak helpt een gezondere leefstijl al erg veel.
Wat zijn de oorzaken van suikerziekte bij kinderen?
Bij diabetes type 1 worden de cellen die insuline produceren afgebroken in de alvleesklier. Dit komt door een fout in het afweersysteem die deze cellen aanvalt, terwijl dat dus niet de bedoeling is. Waarom het lichaam dat doet, blijft een raadsel.
Bij diabetes type 2 is het lichaam minder gevoelig voor insuline en gaat dus niet goed met het hormoon om. Ook hiervan is niet bekend hoe dit ontstaat. Het enige wat men weet is dat flink overgewicht ervoor kan zorgen dat het lichaam insuline-resistent wordt omdat het lange tijd teveel suiker heeft binnengekregen.
Beide vormen van diabetes bij kinderen kunnen erfelijk bepaald zijn. Mocht er iemand in de familie deze ziekte hebben, dan bestaat de kans dat dit wordt overgedragen op kinderen. Hoe de ziekte in het lichaam ontstaat is niet helemaal duidelijk. Men weet niet waarom de een wel diabetes krijgt en de andere niet.
Kan je diabetes bij kinderen voorkomen?
Er is een verschil tussen diabetes type 1 of 2 bij kinderen. Veel mensen denken dat diabetes alleen voorkomt bij mensen met overgewicht. Dat is, zeker bij diabetes type 1, niet het geval omdat het dus deels genetisch bepaald is. Om die reden kan je type 1 diabetes nooit voorkomen. Je kind heeft het helaas vanaf de geboorte.
Dit geldt niet voor diabetes type 2. Deze vorm van diabetes bij kinderen kan in veel gevallen wel voorkomen worden. De preventieve maatregelingen zijn er vooral op gericht overgewicht te voorkomen door een gezonde leefstijl aan te nemen:
Voorkomen diabetes type 2:
- Zorg dat je kind gezond eet. Zoals dagelijks veel groenten, 2 stuks fruit, volkorenproducten en magere vleessoorten, vis of vleesvervangers, peulvruchten en noten. Gebruik zo min mogelijk verzadigde vetten en kies voor onverzadigd vet zoals olijfolie. Wil je weten wat jouw kind mag eten op een dag? Kijk dan eens op de website van het voedingscentrum. Daar zijn diverse dagmenu’s voor kinderen te vinden en specifieke informatie.
- Beweging is ook erg belangrijk. Stimuleer je kind zoveel mogelijk om in beweging te komen en streef ernaar dat je kind dagelijks minimaal 30 minuten (mag oplopen naar een uur) matig intensief beweegt. Ga bijvoorbeeld samen een stuk wandelen (wel flink doorstappen), fietsen, voetballen en laat je kind ook sporten bijvoorbeeld een teamsport.
- Snoep verstandig. Het meest lastige is snoepen, want dat is overal verkrijgbaar en soms kan je hier geen grip op krijgen. Verbied je kind niet om te snoepen, maar leer je kind om verstandig te genieten van wat lekkers af en toe. Vergeet niet om zelf het goede voorbeeld te geven en stel strikte regels op.Bijvoorbeeld niet snoepen overdag. Of pak een gezamenlijk moment om iets lekkers te nemen zoals ’s middags bij de koffie een koekje, of ’s avonds een lekker toetje. Houd het bij 1 à 2 snoepmomentjes per dag waarbij je kind een klein koekje of een paar kleine snoepjes mag. In het weekend kan je een keertje wat meer geven. Best lastig maar het proberen waard als je peuter last heeft van overgewicht.
Behandelen van diabetes bij kinderen
Diabetes bij kinderen is te behandelen, en dan heb ik het over diabetes type 2. Mocht je kind deze ziekte hebben, dan helpt een gezonde leefstijl en wat gewichtsverlies al ontzettend om de klachten te verminderen. Gewichtsverlies en -controle zal altijd, het hele leven, belangrijk zijn. Als alleen gezond leven en gewichtsvermindering niet het gewenste effect heeft kan er medicatie voorgeschreven worden die de glucose in het bloed verlaagt. In zeer zeldzame gevallen is de ziekte dermate ernstig dat er insuline gespoten moet worden.
Het (relatief) goede nieuws is dat diabetes type 2 bij kinderen deels genezen kan worden als het kind een gezond gewicht heeft en gezond leeft. Dit geldt helaas niet voor diabetes type 1.
Diabetes type 1 bij kinderen is te behandelen, maar je kind zal zijn of haar hele leven lang de glucosewaardes in het bloed in de gaten moeten houden. Ook zal hij insuline moeten blijven toedienen. Het toedienen van glucose kan op diverse manieren en de arts zal met jullie en jullie kind bespreken welke manier het beste is.
Tevens zal er altijd op de voeding gelet moeten worden. Want leven met deze ziekte kan behoorlijk zwaar en intensief zijn met veel controles. Je kind en jullie zelf zullen begeleid worden door een team bestaande uit kinderartsen, diabetesverpleegkundige, diëtisten, pedagogische medewerkers en waarschijnlijk ook kinderpsychologen of maatschappelijk werkers. Diabetes bij kinderen is namelijk niet alleen fysiek zwaar, ook mentaal. Om die reden zal er ook veel coaching ingezet worden.
Daarnaast kunnen jullie ook terecht bij Isala Diabetescentrum voor meer zorg.
