PCOS is een aandoening waarbij vrouwen niet of nauwelijks een eisprong hebben en daardoor onregelmatig menstrueren. Ongeveer 5 tot 10% van de vrouwen heeft hier last van. PCOS kan in principe geen kwaad, maar moet je wel laten behandelen als je zwanger wilt worden en een kinderwens hebt. Lees hier meer over PCOS en zwanger worden, de symptomen en manieren om het te behandelen.
Wat is PCOS?
PCOS staat voor polycysteus ovarium syndroom. Letterlijk betekent het meerdere (poly) vochtblaasjes (cysten) in de eierstok (ovarium). Wanneer je PCOS hebt, heb je een verstoorde hormoonhuishouding.
Hormonen zijn ontzettend belangrijk tijdens je gehele menstruatiecyclus. Zij zorgen ervoor dat je eitjes rijpen, je een eisprong hebt, je baarmoeder zich gereed maakt voor een eventuele zwangerschap. En wanneer dat niet het geval is zorgen de hormonen ervoor dat je menstrueert. Wanneer hier een verstoring in is, verloopt het proces niet meer naar behoren.
Normaal gesproken worden er meerdere follikels (eiblaasjes) gevormd in de eierstok. Hiervan groeit er eentje uit en die komt tot eisprong om bevrucht te worden. Vrouwen met PCOS hebben een verstoorde hormoonhuishouding en dan worden er wel follikels gevormd, maar komen deze niet of nauwelijks tot rijping. De eisprong en ook de menstruatie blijft dan uit gedurende langere tijd. Hierdoor vermindert de vruchtbaarheid.
De verstoorde hormoonhuishouding bij PCOS
Tijdens een normale menstruatiecyclus worden er na je menstruatie twee hormonen aangemaakt: FSH en LH.
FSH (follikel stimulerend hormoon) is verantwoordelijk voor de rijping van de follikels (eiblaasje). LH (luteïniserend hormoon) zorgt ervoor dat er uiteindelijk een eisprong plaatsvindt.
Wanneer je PCOS hebt maak je vaak te veel LH aan en te weinig FSH. Hierdoor gaan de follikels niet rijpen tot een eitje. In plaats daarvan ontstaan er met vocht gevulde blaasjes. Andere hormonen die uit balans zijn:
- Het hormoon insuline: het kan zijn dat dit hormoon te veel wordt aangemaakt. Insuline regelt de bloedsuikerspiegel.
- Het hormoon testosteron: veel vrouwen met deze aandoening maken meer testosteron aan. Testosteron is een mannelijk geslachtshormoon waar vrouwen normaal gesproken maar weinig van aanmaken.
PCOS symptomen
PCOS kan alleen worden vastgesteld door een arts. Dit wordt middels een bloedonderzoek en echoscopisch onderzoek gedaan. Je zou wellicht wel kunnen vermoeden dat je Polycysteus Ovarium Syndroom hebt als je de volgende PCOS symptomen ervaart:
- Onregelmatige menstruatie, of geen menstruatie. Dit wordt veroorzaakt doordat er minder FSH in je lichaam zit. Er vindt dus minder vaak een eisprong plaats.
- Overbeharing Met name op je kin, bovenlip, bovenarmen, dijen, borst, buik of rug. Dit wordt vaak veroorzaakt doordat er meer testosteron in je lichaam zit.
- Acné Ook acné heb je te danken aan het testosteron.
- Verminderde vruchtbaarheid of miskraam PCOS en zwanger worden kan erg moeizaam verlopen. Tevens hebben vrouwen met deze aandoening een grotere kans op een miskraam.
- Overgewicht Veel vrouwen met PCOS hebben last van overgewicht.
Op langere termijn kan je last krijgen van de volgende gezondheidsproblemen: hart- en vaatziekten, suikerziekte of hoge bloeddruk.
Waardoor wordt PCOS veroorzaakt?
Artsen weten nog steeds niet precies waardoor PCOS wordt veroorzaakt. Waarschijnlijk is er niet één oorzaak, maar zijn er meerdere oorzaken. Eén van die oorzaken is erfelijkheid; PCOS lijkt in sommige families meer voor te komen dan bij anderen. Daarnaast speelt overgewicht ook een rol. Mocht je aanleg hebben voor PCOS, dan is de kans groter dat je het krijgt als je overgewicht hebt.
Lees ook: Zwanger worden met overgewicht?
PCOS en zwanger worden: De behandeling
Helaas is zwanger worden met PCOS een stuk moeilijker. Dit komt omdat je hormoonhuishouding verstoord is. Hierdoor rijpen de eiblaasjes niet naar behoren en blijft de menstruatie vaker uit. Eén van de eerste PCOS symptomen is een onregelmatige menstruatie en moeite hebben met zwanger worden.
Er wordt vaak pas aan de bel getrokken wanneer men merkt dat de zwangerschap uitblijft. Op dat moment worden dan diverse methode van behandeling ingezet om PCOS aan te pakken:
-
Afvallen
Heb je overgewicht, PCOS en wil je zwanger worden? Probeer dan eerst af te vallen. De kans is groot dat, zodra je weer een gezond gewicht hebt, je menstruatiecyclus weer herstelt en je eisprong weer terugkomt. Probeer af te vallen door het volgen van een gezond dieet en geen crashdieet.
-
Behandeling met tabletten
Meestal krijg je als eerste een behandeling met tabletten: clomifeen nitraat. Met de hulp van deze tabletten komt in 80% van de gevallen de eisprong op gang. Meer dan de helft van de vrouwen raakt vervolgens zwanger.
-
Injecties
Hebben de tabletten geen effect en ben je op gewicht, dan wordt er overgegaan op een behandeling met injecties. Voordat de injectie worden geplaatst wordt je menstruatiecyclus door middel van echoscopische controles gevolgd.
Als eerste krijg je een injectie met het FSH hormoon. Op het moment dat er 2 à 3 blaasjes rijp genoeg zijn krijg je een injectie met HCG (humaan choriongonadotrofine). Dit hormoon zorgt ervoor dat de eisprong in gang wordt gezet. Bij 90% van de vrouwen die deze behandeling kregen, volgde er een eisprong. Ongeveer de helft van deze vrouwen werd zwanger.
-
Kijkoperatie
Een kijkoperatie is de laatste behandeling die wordt ingezet als de andere zijn gefaald. Tijdens de kijkoperaties worden er kleine gaatjes gebrand in de eierstokken. Dit verandert de aanmaak van de hormonen zodanig dat er toch een eisprong kan plaatsvinden.
Helaas is de kans op een zwangerschap met deze methode kleiner dan bij de andere methodes. Mocht niets werken dan kan altijd nog IVF overwogen worden.
