Een bevalling is een wonderbaarlijke gebeurtenis, maar helaas gaat het soms niet (letterlijk) zonder (kleer)scheuren. Door de grote spanning op je vagina, kan het zijn dat de huid de spanning niet aankan en je uitscheurt. Soms is dit maar een klein beetje, maar in het ergste geval scheur je totaal uit. Dit heet een totaalruptuur. Wat het precies inhoudt, hoe je uitscheuren kunt voorkomen en hoe het herstel verloopt lees je hier.
Wat is een totaalruptuur?
Tijdens de bevalling gaat je kleine baby via het geboortekanaal door je vagina ‘naar buiten’. Om dit mogelijk te maken moet de huid van je vagina en het onderliggende weefsel flink uitrekken. Er komt daarbij behoorlijk wat spanning op de huid te staan. Door de druk rekt de huid steeds meer op waardoor het gat waar je baby door naar buiten komt groter wordt.
Maar soms trekt de huid en het onderliggende weefsel dit niet goed of gaat het oprekken te snel en ontstaan er scheurtjes. Dit heet een ruptuur. Vaak zijn de scheurtjes klein en valt het mee of is het uitscheuren beperkt.
In het ergste geval scheur je helemaal uit, dit houdt in dat de huid en het onderliggende weefsel vanaf de vagina tot en met de kringspier van de anus uitscheurt. Hierbij kan de kringspier geheel of gedeeltelijk doorscheuren. In sommige gevallen loopt de scheur door tot in de darm. Dit heet een totaalruptuur en het komt bij 2 op de 100 vrouwen voor.
In sommige gevallen kan de verloskundige ook besluiten de huid en weefsels iets in te knippen tijdens de bevalling zodat er meer ruimte is en een ruptuur voorkomen kan worden.
Totaalruptuur tijdens de bevalling voorkomen
Gelukkig komt een totaalruptuur niet heel vaak voor, want erg fijn is het herstel niet. Wanneer je bevalt zal de verloskundige of gynaecoloog er ook alles aan doen om het uitscheuren tijdens de bevalling zoveel mogelijk te voorkomen. Zo wordt de huid van je vagina nauwlettend in de gaten gehouden en zal je gevraagd worden even te stoppen met persen als de huid even wat tijd nodig heeft om mee te rekken.
In sommige gevallen wordt er een knip gezet om de baby iets meer ruimte te geven. Dit kan een totaalruptuur voorkomen, maar soms gebeurt het dat de huid toch scheurt.
De beste manier om een totaalruptuur te voorkomen is door altijd goed te Luisteren naar de instructies van de verloskundige of gynaecoloog tijdens het persen bij de bevalling.
Er zijn mensen die beweren dat het helpt om de vagina te masseren voor de bevalling of op te rekken middels EPI-NO, maar dit is niet bewezen.
Wat zijn de grootste risico’s bij het uitscheuren tijdens de bevalling?
Uitscheuren tijdens de bevalling gebeurt wanneer de doorgang van de vagina te smal is voor de geboorte van de baby.
Er zijn een paar factoren die mogelijk de kans op inscheuren vergroten:
- Je hebt een groot kind: hoe groter de baby hoe meer je huid moet oprekken.
- Er wordt een kunstverlossing toegepast. Hierbij wordt het kind gehaald met een vacuümcup of verlostang.
- De baby ligt in een afwijkende ligging, bijvoorbeeld in een kruinligging.
Hoe kan je het beste herstellen van een totaalruptuur?
Een totaalruptuur is behoorlijk pijnlijk en lastig, al zal je er waarschijnlijk op het moment dat het gebeurt niets van voelen. Na de bevalling moet je meteen gehecht worden in een operatiekamer onder narcose of met een ruggenprik.
In de eerste dagen na de bevalling zal de plek waar de hechtingen zitten erg pijnlijk zijn. Meestal kan de pijn verlicht worden door paracetamol te slikken. Let goed op de dosering, zeker als je borstvoeding geeft.
Daarnaast is het belangrijk dat je ontlasting zacht blijft zodat je niet hoeft te persen waardoor er teveel druk op de hechtingen komt te staan. Hiervoor krijg je medicatie die meestal bestaat uit zakjes die vezels bevatten.
Na een aantal dagen zal de pijn iets afnemen. Na ongeveer 2 tot 6 weken is de pijn helemaal weg. De hechtingen kunnen dan wat gaan jeuken en trekken. Het is altijd belangrijk om de wond en hechtingen na de bevalling goed te verzorgen en schoon te houden.
Dit kan je doen door:
- De hechtingen een aantal keer per dag af te spoelen met water, gebruik geen zeep.
- Als je gaat plassen, zorg dan dat je de blaas goed leeg plast, zo voorkom je een blaasontsteking.
- Probeer zoveel mogelijk op een harde ondergrond te zitten om te voorkomen dat er vocht gaat ophopen bij je hechtingen.
- Bij veel pijn kan een bevroren maandverband gewikkeld in een handdoek of washand tegen je hechtingen houden verlichting bieden.
- Pijn bij het plassen? Giet dan tijdens het plassen wat lauwwarm water over de wond.
Waar moet je voor uitkijken in de eerste periode na de bevalling?
Na een totaalruptuur is het beter even te wachten met gemeenschap totdat je wond goed is genezen, dit is na ongeveer 4 tot 6 weken. Sporten kan je ook beter nog niet doen. Meestal mag dit weer na ongeveer 6 weken.
Het kan zijn dat je na genezing moeite blijft houden met het ophouden van windjes of ontlasting. Door het doen van bekkenbodemoefeningen kan je dit probleem mogelijk verhelpen, maar laat je hierin begeleiden door een bekkenbodemtherapeut. Het is overigens sowieso goed om je bekkenbodemspieren te trainen na een bevalling!
Als de wond genezen is, dan zijn er verder geen complicaties meer. Je kunt zelfs gewoon weer vaginaal bevallen. De kans dat je weer een totaalruptuur krijgt is een klein beetje verhoogd met ongeveer 4 tot 8%. Bespreek met je verloskundige wat je het beste kunt doen.
Ik ben benieuwd naar jullie ervaring met uitscheuren tijdens de bevalling?
